Kordon kanı hakkında bilinmesi gerekenler

Kök hücre bakımından son derece zengin olduğu anlaşılan kordon kanı, birçok hastalığın tedavisi için umut olmuştur. Bu nedenle kordon kanının saklanması son yıllarda ülkemizde de gündeme gelmiştir. Kordon kanı yalnızca doğum anında alınabildiği için saklanmasıyla ilgili bazı detayları doğumdan önce öğrenmekte fayda vardır.

Farklı hücre tiplerine dönüşebilme potansiyeli ve kendisini yenileyebilme gücüyle kordon kanı yani kök hücrelerin önemi dünyada olduğu gibi ülkemizde de her geçen gün daha iyi şekilde anlaşılıyor ve birçok aile bu yolla geleceklerini güvence altına alıyor. Ebeveynleri bilgilendirmek üzere ‘Bebeğimin kordon kanını saklamalı mıyım?‘ adlı bir yazıyla daha önce konunun detaylarına yer vermiştik. Bu yazımızla da kordon kanı (kök hücre) hakkında bilinmesi gerekenleri sizlere aktarıyoruz.

Kordon kanı nedir?
Kordon kanı, doğum sırasında göbek kordonu ve plasentadan alınan kandır. Kordon kanı, kök hücre bakımından zengin bir kaynak olduğunun anlaşılması üzerine doğumdan sonra çöpe atılmak yerine toplanmaktadır. Bilindiği gibi kök hücreler, birçok hastalığın tedavisinde kullanılabilmeleri nedeniyle önem arz ederler; kemik iliği dahil kan yapıcı sistem hücrelerinin oluşmasında ve bu hücrelerin yenilenmesinde rol oynarlar.

Kordon kanı nasıl alınır?
Kordon kanı yalnızca doğum esnasında alınabilen ve alınması son derece basit ve güvenli bir işlemdir. Kordon kanı doğumdan hemen sonra kesilen göbek bağının, göbek kordonu ve plasentada kalan kısımdan alınır. Kordon kanının alınmasının bebeğe ya da anneye herhangi bir zararı olmaz. Kan, göbek bağının kesilmesinin ardından alınır ve uygun şekilde saklanır.

Bireyler kordon kanını kendileri alamazlar. Kordon kanı alımı doğumu gerçekleştiren sağlık personeli tarafından gerçekleştirilir.

Sezeryanla doğumda kordon kanı alınabilir mi?
Doğum tipinin kordon kanının alınmasıyla bir ilgisi yoktur. Yani doğum sezeryanla da olsa normal şekilde de gerçekleşse her durumda kordon kanı alınabilir.

Kordon kanı nasıl saklanır?
Kordon kanının alındıktan sonra özel bir alanda muhafaza edilmesi gerekir. O nedenle kordon kanı doğru şekilde alınmasının ardından kordon bankasında saklanır.

Kordon kanı ne kadar saklanabilir?
Kordon kanı saklama süresi yönetmeliğe göre 12 yıldır. Ancak kordon kanı daha uzun süre de saklanabilir. 25 yılın üzerinde bozulmadan saklanabildiğini gösteren çalışmalar mevcuttur. 12 yıllık saklanma süresinin sonunda kişinin kordon kanının kendi adına saklanması için başvuru yapmaması halinde, kordon kanı başka hastaların kullanımına da açık hale gelerek saklanır.

Kordon kanı saklamanın faydası nedir?
Kordon kanı bebeğin kendisi için doku uyuşması sıkıntısı olmaksızın kullanılabilir. Yani olası bir hastalık durumunda uygun kan ve kemik iliği için beklenmesine gerek olmadan ihtiyacı karşılayabilir. Aynı şekilde doku uyumu varsa diğer aile bireyleri için de kolaylıkla kullanılabilir.

Kordon kanı hangi hastalıkların tedavisinde kullanılabilir?
Kök hücreler başta kanser dahil olmak üzere birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Kök hücre çalışmalarının 80’den fazla hastalığın tedavisi için kullanılabileceği düşünülmektedir. Serebral palsi, otizm, lösemi, thalasemi gibi hastalıklar üzerinde olumlu etkileri olabileceği görülmüştür. Bununla birlikte kök hücre tedavisinin bazı hastalıklar için standart bir tedavi yöntemi olabilmesi için daha çok araştırmanın yapılması gerekmektedir. Ancak yapılan deneyler kök hücre tedavisinin gelecek vaat ettiğini göstermektedir.

Kordon kanı saklamanın ekonomik tarafı
Kordon kanı özel kordon kanı bankalarında saklanır. Sadece bireysel kullanım için saklanabileceği gibi hem bireysel hem toplumsal kullanıma açık şekilde de saklanabilir. Bireysel saklamanın maliyeti ise kurumdan kuruma göre değişiklik gösterir ancak genel olarak yaklaşık 3000 TL ile 5000 TL arasındadır. Eğer kordon kanının diğer hastalar için de kullanılabilecek şekilde saklanması istenirse ödenen ücret daha düşük olur. Aynı zamanda saklanan her sene için 600-1000 TL arasında aidat ödenmesi de gerekir.