Yaratıcı Düşünme Tekniği SCAMPER

Yönlendirilmiş beyin fırtınası yöntemi SCAMPER, çocuklarda yaratıcı düşünmeyi geliştirmek için kullanılan ve yedi aşamadan oluşan bir tekniktir. Uygulanması son derece kolay olan bu teknik sayesinde çocuklar farklı düşünme becerilerini geliştirirken ebeveynleriyle de iletişim kurma fırsatını yakalarlar.

SCAMPER, yani yönlendirilmiş beyin fırtınası yöntemi, çocuklarda yaratıcı düşünmeyi geliştirmek için uygulanması kolay ve eğlenceli bir beyin fırtınası etkinliğidir. Bilindiği gibi okul öncesi eğitimlerin en büyük amaçlarından biri çocukların yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmektir. SCAMPER tekniği de çocuklara yaratıcı düşünme, sezgilerini kullanma ve yeni şeyler üretme imkanı tanıyan bir teknik olması nedeniyle sıklıkla tercih edilir.

SCAMPER kelimesi İngilizce substitude, combine, adapt, modify-minify-magnify, put the other uses, eliminate, reverse, rearrange ifadelerinin baş harflerinin birleşmesiyle oluşmuş bir kelimedir. Bu ifadeler sırasıyla yer değiştirme, birleştirme, uyarlama, değiştirme-küçültme-büyütme, başka amaçla kullanma, yok etme, tersine çevirme-yeniden düzenleme anlamlarına gelir.

SCAMPER NEDİR?

SCAMPER, yani yönlendirilmiş beyin fırtınası yöntemi, çocuklarda yaratıcı düşünmeyi geliştirmek için uygulanması kolay ve eğlenceli bir beyin fırtınası etkinliğidir. Bilindiği gibi okul öncesi eğitimlerin en büyük amaçlarından biri çocukların yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmektir. SCAMPER tekniği de çocuklara yaratıcı düşünme, sezgilerini kullanma ve yeni şeyler üretme imkanı tanıyan bir teknik olması dolayısıyla sıklıkla tercih edilir.

İngilizce kökenli SCAMPER kısaltmasının açılımı ‘Substitude, Combine, Adapt, Modify-minify-magnify, Put the other uses, Eliminate, Reverse-Rearrange’ şeklindedir. Bu kelimeler Türkçe karşılığı olarak sırasıyla yer değiştirme, birleştirme, uyarlama, değiştirme-küçültme-büyütme, başka amaçla kullanma, yok etme, tersine çevirme-yeniden düzenleme anlamlarına gelir.

SCAMPER TEKNİĞİNİN ÇOCUK GELİŞİMİNE FAYDASI

SCAMPER tekniği doğası gereği çocukları yaratıcı düşünmeye teşvik eden bir tekniktir. Bu sayede çocuğun alışık olmadığı şekillerde düşünmesi sağlanarak farklı düşünme becerileri kazandırılır.
Yapacağınız SCAMPER etkinliği sosyal açıdan da çocuğunuz için faydalıdır. Soru cevaplar sırasında onun iletişim berilerini artırırken bir yandan da zihninin açık kalmasını sağlayabilirsiniz.

SCAMPER TEKNİĞİ NASIL UYGULANIR?

SCAMPER tekniğinin uygulanması son derece kolaydır. Uygulama sırasında bir nesne seçilir ve çocuğa sorular sorularak bu nesne değiştirilip geliştirilir. Yedi aşama boyunca hep bu nesneyle ilgili sorular sorulur. Her bir aşamanın amacı farklıdır. Yer değiştirme aşamasında nesne bir başka şeyin yerine konulur. Örneğin, bir bardak yerine başka ne kullanılabileceği sorulur.

Birleştirme aşamasında nesnenin başka bir şeyle birleştirilip geliştirilmesini sağlayacak sorular sorulur. Örneğin, bu bardak ne ile birleşirse daha dayanıklı hale gelebilir?

Uyarlama aşamasında nesnenin bir amaca uyum sağlaması için düzeltmeler yapılır. Değiştirme-küçültme-büyütme aşamasında nesnenin fiziksel özellikleri değiştirilerek sorular sorulur. Örneğin, bu bardak daha geniş olsaydı ne olurdu?

Başka amaçla kullanma aşamasında çocuktan bu nesneyi farklı bir amaç için kullanması istenir. Eleme aşamasında ise nesnenin bir bölümünü atarak farklı bir kullanıma uygun hale getirilmesi amaçlanır. Tersine çevirme-yeniden düzenleme aşamasında çocuktan bu nesneyi sahip olduğu şekilden farklı bir formda düşünmesi istenir. Örneğin, kulp üst tarafa konursa ne olur?

ÖRNEK SCAMPER TEKNİĞİ ÇALIŞMASI

Nesne olarak çocuğunuzun sevdiği bir oyuncak arabayı ele alalım. Bu oyuncak araba ile ilgili 7 aşamadan oluşan soruları sorarak tekniği uygulayabilirsiniz.

Yer değiştirme (Substitude)
– Arabanı oyun haricinde başka nerelerde kullanabilirsin?
– Arabanın yerine hangi oyuncaklarla oynayabilirsin?

Birleştirme (Combine)
– Araba ile hangi nesneleri birleştirebilirsin?
– Bu arabayı oyuncak ayı ile birleştirebilir misin?

Uyarlama (Adapt)
– Araba diye bir şey olmasaydı onun yerine ne kullanırdık?
– Arabayla başka neler yapabilirsin?

Değiştirme, Küçültme, Büyütme (Modify, Minify, Magnify)
– Araba daha küçük olsaydı nasıl olurdu?
– Arabanın şeklini değiştirseydin nasıl değiştirirdin?

Başka amaçla kullanma (Put to other uses)
– Bu arabayı oyun dışında nerede başka bir yerde kullanabilir misin?
– Bu arabayı yeni bir şey yapmak için kullanabilir misin?

Yok etme (Eliminate)
– Arabanın hangi parçalarını çıkarabiliriz?
– Arabanın kapısını çıkarıp onun yerine ne koyabilirsin?

Tersine çevirme ya da yeniden düzenleme (Reverse- Rearrange)
– Arabayı sen tasarlasaydın nasıl yapardın?

SCAMPER tekniği uygulanması son derece basit olan, iletişimi güçlendiren ve çocukların yaratıcı düşünmesini olumlu yönde etkileyen bir tekniktir. Yetişkinler olarak çocukların gelişimi için uygun teknikleri uygulamak bizim görevimizdir.