Çocuğumun hayali arkadaşı olması normal mi?

Özellikle okul öncesi çocuklarda görülen hayali arkadaşlar birçok ailede endişe yaratsa da
araştırmalar hayali arkadaşı olan çocukların zeki, yaratıcı ve hayal güçlerinin son derece gelişmiş olduğu gösteriyor.

Çocuklarda hayali arkadaşların varlığı sık sık görülebilen bir durumdur. Ancak çocuğun hayali arkadaşlarının olması birçok ebeveynde endişe yaratır. Oysa uzmanlar gelişim çağındaki çocuklarda hayali arkadaşların herhangi bir zararı olmadığını belirtmektedir. Peki hayali arkadaşlar ne zaman zararlı hale gelir? Ebeveynler hangi durumlarda müdahale etmelidir?

Çocuklarda hayali arkadaşlar hakkında bilmeniz gerekenler
İnanması biraz zor gelebilir ama çalışmalar üç çocuktan ikisinin hayali arkadaşı olduğunu göstermektedir. Çocukların hayal güçleri 2,5-3 yaş arasında gelişmeye başlar. Çocuklar genelde bu yaşlarda rol yapma oyunları oynamaya başlarlar ve bununla birlikte hayali arkadaşlar da oluşmaya başlar. Bu gibi hayali oyun arkadaşlarının olması normaldir. Var olmaya devam ettikleri süre ve bu süredeki davranışları bize var olma nedenleri hakkında bilgi verebilir. Hayali arkadaşlar genelde çocuklar gerçek akranlarıyla oynamaya daha fazla vakit ayırdıklarında ortadan kaybolurlar. Çoğu durumda bu 9 yaşlarında gerçekleşir.

Birçok ebeveyn hayali arkadaşları olan çocukların bir kardeş istediğini düşüncesine kapılır. Ancak böyle bir düşünce gerçeği yansıtmaz. Yapılan çalışmalar kardeşi olması veya olmaması fark etmeksizin üç çocuktan ikisinin hayali arkadaşı olduğunu göstermiştir. Yani hayali arkadaşı olan bir çocuğun kardeş istediği düşüncesi yalnızca bir efsaneden ibarettir.

HAYALİ ARKADAŞLAR ÇOCUKLARIN GELİŞİMİ İÇİN ÖNEMLİDİR

Çocuklarda hayali arkadaşlar neden ortaya çıkar?
Çocuklarda hayali arkadaşların ortaya çıkması farklı şekillerde olabilir. Aslında bu sorunun son derece kolay bir cevabı da vardır. Hayali arkadaşlar ortaya çıkar çünkü onlar eğlencelidir! Çocuklar doğal olarak yaratıcıdır ve hayal güçlerini kullanmak duygusal ve zihinsel sağlıkları için iyidir. Çoğunlukla yalnız oynamaktan sıkılan çocuklar hayali bir arkadaş yaratarak onlarla oynamayı tercih ederler. Aynı şekilde çok az arkadaşı olan bir çocuk, başka bir oyun arkadaşı da yaratabilir. Bazen hayali arkadaşlar diğer oyun arkadaşlarının boşluğunu da doldurabilir. Örneğin kardeşlerinin ya da arkadaşlarının oynanacak oyunlara karar vermesi nedeniyle ne oynanacağına hiçbir zaman karar vermeyen çocuk bir hayali arkadaş yaratabilir. Böylece hayali arkadaşıyla ne oynayacağına kendisi karar verebilir.

Hayali arkadaşlar gerçek midir?
Elbette biz yetişkinler için gerçek değildir, peki çocuklarımız için ne kadar gerçektir? Uzmanlar çoğu çocuğun hayali arkadaşlarının gerçek olmadığının farkında olduğunu söylüyorlar. Yani çocuklar da aslında hayali arkadaşlarının “hayali” olduğunun bilincindedir.

Çocukların hayali arkadaşlarının olması normal midir?
Birçok ebeveyn çocuklarının hayali bir arkadaşı olması ihtimalinden son derece rahatsız olur. Ancak küçük çocuklarda son derece normaldir ve hayal gücünün gelişmesinin bir işaretidir. Bu yüzden çocuğunuzun hayali arkadaşının varlığından endişelenmenize gerek yoktur. Birçok ebeveynin sandığının aksine hayali arkadaşlar bir üstün zeka göstergesi de değildir ama neyse ki herhangi bir mental sorunla da ilişkileri yoktur.

Hayali arkadaşlara dahil olmalı mısınız?
Çocuğunuzun sevginizi ve güveninizi hissetmeye devam edebilmesi için onun hayali arkadaşına saygı gösteriyor olmanız son derece önemlidir. Çocuğunuzun hayali arkadaşıyla olan ilişkisine ne derece dahil olacağınızın sınırlarını çocuğunuzun çizmesine izin vermeniz gerekir. Örneğin arabayla yolculuk yaparken hayali arkadaş sık sık arabada bulunuyorsa her gün orada olup olmadığını sormak yerine size söylenmesini bekleyebilirsiniz. Çocuğunuzdan bir kez onay aldığınızda, onunla hayali arkadaşı hakkında konuşabilirsiniz. Ancak bu durum çocuğunuzun kontrolünde olmaya devam etmelidir. Çok fazla müdahale etmek güç mücadelelerine neden olabilir.

HAYALİ ARKADAŞI OLAN ÇOCUĞUNUZU MUTLAKA GÖZLEMLEYİN

Hayali arkadaş ne zaman zararlı hale gelir?
Hayali arkadaşların varlığı normal şartlarda olumsuz bir durum teşkil etmez. Ancak bazı hallerde zararlı olmaya başlayabilirler. Peki bu haller nelerdir?

Hayali arkadaşlar çok talepkar olmaya başladıklarında zarar gündeme gelebilir ve bu noktada müdahale etmeniz gerekebilir. Çocuğunuza ve hayali arkadaşına saygı duymak, hatta çocuğunuzu bu konuda şımartmak, saygı ve sevgiyi sağlamanın ve göstermenin güzel bir yolu olabilir ancak hayali arkadaş yüzünden sizin veya diğer aile üyelerinin üzerinde stres yaratan herhangi bir şeye sebep olduğu durumlarda sessiz kalmanız önerilmez. Çocuğunuzun hayali arkadaşının, aileniz üzerinde kontrol sahibi olacağı bir varlığa dönüşmesine izin vermemeniz oldukça önemlidir.

Sınırları nasıl kontrol edeceksiniz?
Örneğin hayali arkadaşlara sofrada fazladan bir tabak koymak normaldir ve iyidir. Ancak bir hayali arkadaşa bütün bir akşam yemeği servis etmek yanlış bir davranıştır.

En çok çocuğunuzun olumsuz davranışları için hayali arkadaşını suçlamaya başladığı noktada zararlı hale gelir. Böyle bir durumda çocuğa kendisinin veya hayali arkadaşının yaptıklarından sorumlu olacağı öğretilmelidir.

Dikkat edilmesi gereken bir diğer durum da hayali arkadaşların gerçek arkadaşlara tercih edilmesidir. Böyle bir durum son derece nadirdir ve bir problemin işareti olabilir. Hayali arkadaşları olan çocukların genelde diğer çocuklara göre daha sosyal olma eğiliminde olduğu görülmüştür. O nedenle çocuğunuzun diğer çocuklarla etkileşime girme fırsatlarını reddettiğini ve bunun yerine hayali arkadaşıyla oynamayı tercih ettiğini fark ettiğinizde sosyal kaygıları olması ihtimalini değerlendirmeniz gerekebilir.

Hayali arkadaşlar genelde çocukların akranlarıyla daha fazla vakit geçirmeye başlamalarıyla birlikte kendiliğinden ortadan kaybolur. Bazen de var olmaya devam ederler ancak çocuk kendisiyle dalga geçilmesinden korktuğu için bundan bahsetmeyi bırakır. Bu durum da problemli bir durum değildir. Bazı insanlar yetişkinliklerinde dahi hayali arkadaşlara sahiptir ve ruh halleri de son derece sağlıklıdır. Ancak bu hayali arkadaşın varlığı çocuğun sosyal hayatını etkilemeye başlarsa bu halde bu durumu gözden geçirmekte fayda vardır.

Görüldüğü gibi çocuğunuzun hayali arkadaşlarının olması korkulacak bir durum değildir. Bir ebeveyn olarak hayali arkadaşlara saygı duyulmalı ve bunun çocuğun hayal gücünü geliştirdiği bilinmelidir. Ancak aynı zamanda durumu takip etmekte da fayda vardır.