Yükleniyor
Çocuklarda disiplin

Çocuk disiplininde en çok karşılaşılan 5 soru

Hayatın bir gerekliliği olan çocuk disiplini konusundan en çok karşılaşılan beş problemi ve çözüm önerilerini biraraya getirdik.

Anneyiz sosyal medya kanallarında yaptığımız canlı yayınlar sırasında gelen yorumlar ve sorularda birçok ebeveynin çocukları üzerinde kuracağı disiplin konusunda bir ikilem yaşadığını görüyoruz. Her çocuk farklı bir karaktere, her durum değişik dinamiklere sahip. Ancak yine de uzmanların çocuk disiplin etme konusundaki tavsiyeleri size yol gösterecektir. Bu yazıda size en çok karşılaşılan beş disiplin sorununu ve uzmanların bu konulardaki görüşlerini derledik.

1) Çocuklarım birbirleri ile sürekli kavga ediyorlar.

Kardeş çocuklarda şiddet yaşanması durumunda bazen ebeveynlerin sözlü uyarıları veya verecekleri cezalar işe yaramaz. Böyle durumlarda uzmanlar çocukları sakinleşene kadar birbirlerinden ayırmak gerektiğini söylüyorlar. Çocuklarınızın kavgalarında kimin haklı kimin haksız olduğuna karar verici olmanız durumunda bir çocuğunuzu iyi, diğerini kötü olarak etiketlemiş olacaksınız. Bu sizin davranışınızı etkileyecek ve çocuklar üzerinde olumsuz etki yaratacaktır. Bundan kaçınmalısınız.

Çocuklar genelde gördükleri davranışları taklit etmeye meyillidirler. Eğer siz onlara kızdığınızda küçük bile olsa tokat atmak gibi şiddet davranışı göstermek veya fiziksel cezalara başvuruyorsanız çocuklarınız bunu normal olarak algılayarak tekrar etme eğilimine girebilirler.

2 – 3 yaşındaki çocuklar kardeşlerine fiziksel şiddet uygulasalar bile bu davranışlarının amacı kardeşlerine zarar vermek değildir. Çoğu zaman davranışlarının sonuçlarını kestiremeyebilir, şiddetini ayarlayamayabilirler. Çatışmayı engelleyebilmek için mümkün olduğunca aynı oyuncaktan iki tane almaya ve çocukların eşit koşullara sahip olmalarına gayret edebilirsiniz. Çocuğunuzun sinirlenmeden önce gösterdiği davranışları tespit edin ve şiddet uygulamadan önce kardeşinden uzaklaştırmaya çalışın. Çocuklarda disiplin sağlarken ebeveyn olarak mutlaka tüm çocuklarınıza eşit ve dengeli davranmalısınız.

2) Çocuğuma bir şey yaptırmak beni çok zorluyor.

Çocuklara günlük sıradan rutin işleri yaptırmak ebeveynler için zorlayıcı olabilir. Örneğin, dışarıya çıkarken hazırlanmak, sabah uyanınca giydirmek, yatmadan önce dişlerini fırçalatmak gibi temel ve basit şeyleri yapma konusunda çocuklar direnç gösterebilir. Anne baba olarak bu durumu anlamak zor gelebilir ve her zaman sabırlı davranamayabilirsiniz. Böyle durumlar için uzmanlar şöyle öneriyor:

Duruma göre yaratıcı çözümler üretmeye çalışın. Örneğin, sabah hazırlık süreci sizi zorluyorsa daha erken kalkarak bu işleri halletmek için daha uzun zaman yaratabilirsiniz veya akşamdan hazırlık yaparak işinizi kolaylaştırabilirsiniz. Dışarıya çıkmadan önce ayakkabılarını kapıya koymak, sabah giyeceği kıyafetleri çıkartmak, çantasını akşamdan düzenlemek, uyku saatinden önce diş fırçasını hazırlamak gibi basit bası hazırlıklar süreci hızlandırmanıza ve kolaylaştırmanıza yardımcı olabilir. Kendinize şu soruyu sorun: “Bir yere giderken sinirlenip bağırmadan, zamanında kapıdan çıkabilmek için ne gibi önlemler alabilirim?

Çocuğunuza sorumluluk verin. Örneğin, bir süre okul çantasını hazırlamasına yardımcı olun. Bir liste yapın. Daha sonra listedeki eşyaları çantasına koymasına yardımcı olun ve bir süre sonra kendisinin yapmasını sağlayın. Böylece çocuğunuz hazırlık sürecine dahil oldukça daha az sorun çıkacaktır.

Süreci söylenerek, çocuğunuza bağırarak, kızarak yönetmemeye çalışın. Bu tür davranışlar çocuklar üzerinde olumlu bir değişikliğe neden olmayacaktır.

3) Çocuğum arkadaşlarına gerçek olmayan şeyler anlatarak böbürleniyor.

Özellikle 6 – 9 yaş arası çocukların gerçek olmayan hikayeler anlatarak arkadaşlarının ilgilerini çekmeye çalışmaları karşılaşılabilen bir durumdur. Böyle bir durumda çocuğunuzu eleştirmeyin, empati kurmaya çalışın. Örneğin, çocuğunuz arkadaşlarına bir yüzme yarışmasında birinci geldiğini anlatıyorsa ona bu hedefini nasıl gerçekleştirmeyi düşündüğünü sorabilirsiniz. Bir şampiyon olmak için yapması gerekenleri anlatabilirsiniz. Böylece onu ya bu yalandan vazgeçirebilir ya da hayalinin gerçek olması için doğru yolda ilerlemesi için yönlendirmiş olursunuz.

Anlattıklarından dolayı onu ayıplar ve kızarsanız duygularını incitmesine, kendisini kötü hissetmesine neden olursunuz. Çocuğunuzun iyi yaptığı şeyleri överek fark etmesini sağlayabilirsiniz. Onu şampiyon bir yüzücü olmadan da sevdiğinizi göstererek özgüven kazanmasını sağlayabilirsiniz.

4) Çocuğum çok isyankâr, söylediklerimizin sürekli tersini yapıyor.

Çocuğunuz bazı dönemlerde özellikle yapmamasını söylediğiniz şeyleri yapma eğilimine girebilir. Örneğin, oyuncaklarını duvara vurma eğilimi gösteriyorsa ona bu davranışının yanlış olduğunu, sonuçlarının neler doğuracağını (oyuncağın kırılması, duvarın boyasının çizilmesi gibi) anlatmayı deneyin. Ancak bu yeterli olmayabilir. Bu durumda ona duvara vurması için bir bebek veya top gibi oyuncak vermeyi deneyebilirsiniz. Böylece sert bir oyuncağın vereceği zararı ortadan kaldırmış olursunuz ve çocuk istediği davranışı yapmaya devam etmiş olur. Eğer bu seçeneği kabul etmez ve eski oyuncağını duvara vurmaya devam ediyorsa o zaman ona devam etmesi durumunda oyuncağını elinden alacağınızı söyleyebilirsiniz. Bu bildiriyi yaptıktan sonra bu hareketi her yaptığında derhal oyuncağı elinden almalısınız. Böylece hareketinin doğuracağı sonucu öğrenmiş olur.

5) Çocuğum çok inatçı, hiç söz dinlemiyor.

Çocuklar bazı dönemlerde söz dinlemeyerek şımarıkça ve disiplinsiz davranışlar sergileyebilirler. Örneğin, parkta oyun oynamaya götürdüğünüzde eve dönme zamanı gelince sizden kaçabilir ve eve dönmeyi reddedebilir. Böyle inatçı çocuklara ceza gibi olumsuz caydırıcılar işe yaramaz. Onu tehdit etmeniz daha fazla sinirlenmesine ve öfkesiyse ondan yapmasını istediğiniz şeyi yapmamak için daha çok istek duymasına neden olacaktır. Bu tip durumlardan kaçınmak için evde bir duvara iyi davranışlarından oluşan bir pano yapın ve iyi davranışlarına ödül vaadinde bulunun. Böylece çocuğunuza davranışlarından sorumlu olduğunu ve iyi-kötü davranışlarının sonuçları olacağının mesajını vermiş olursunuz.


Cevap yaz