Bebeklerin dil gelişimi ve ebeveyn tutumları

Bebeğinizin konuşmaya başlamadan önceki evresi dil gelişimi için oldukça önemlidir. Bebeklerin dil gelişimi farklı stratejilerle desteklendiğinde hız kazandığı gözlemlenmektedir. Bu stratejilerden bazıları ebeveynler tarafından doğal olarak uygulansada tümüne özen göstermek dil gelişim sürecini hızlandıracaktır.

Bebeğinizin ilk kelimesi her zaman anılarınızın ilk sırasında yer alır. Bebekler genel olarak ilk önce tekrarlardan oluşan baba, dede ve anne kelimelerini kullanırlar. Bunları ne zaman söylemesi gerektiği; kaç aylıkken kaç kelimesinin olduğu önemli bir konudur.

Bebekler herhangi bir sorun yoksa doğdukları andan itibaren dil ve konuşma yeteneğine sahiptirler. Ancak dil gelişiminin ilk basamağı ebeveynler tarafından sağlanır. Bu nedenle dil gelişiminde ebeveyn tutumları çok önemlidir. Her anne baba için dil gelişiminin çok önemli olduğunu bildiğimizden sizler için çocukların dil gelişiminde ebeveynlerin nasıl tutum takınması gerektiğini araştırdık.

Bebeğinizle iyi bir partner ilişkisi kurun

Bebekler kendilerini güvende hissedip, sevildiklerini gördüklerinde karşısındakiyle iletişim kurmak isterler. İletişimi keyifli bir hale getirerek, bebeğinizin dil gelişimine destek olabilirsiniz. Önemli olan kuracağınız iletişimin sevgi dolu ve samimi olmasına dikkat etmenizdir. Çünkü bu şekilde kurulan iletişime bebekler daha çok karşılık verecektir.

Bebeğinize cevap verin ve onun konuşması için bekleyin

Bebeğiniz ses çıkardığında veya bir kelime söylediğinde ona cevap verin ve sırayı ona devrederek sözel iletişim kurmasını sağlayın. Etkileşim sırasında eşit olarak sıra alın ve bebeğinizin temposuna ayak uydurmaya çalışın.

Sözel olmayan iletişimin de önemli olduğunu unutmayın

Bebeğiniz henüz konuşamıyor olsa da size bir şeyler anlatmaya çalışır. Onun davranışlarından iletişimi devam ettirip ettirmek istemediğini anlayabilirsiniz. Örneğin, kafasını çevirmesi buna işaret olabilir. Ebeveyn olarak bebeğinizin sözel olmayan davranışlarını ve tepkilerini iyi anlayarak uygun tepkiler vermeye çalışın. Bu sayede bebeğiniz sizin iyi bir iletişim partneri olduğunuzu anlayacaktır.

Konuşmalarınız öz ve paralel olmalı

Ebeveynlerin o an içerisinde neler yaptıklarını bebekleriyle paylaşmaları öz konuşma olarak tanımlanır. Örneğin; bezini değiştirdiğiniz sırada “şimdi bezini değiştireceğim. Önce üstünü çıkarıyorum sonra kirli bezini yeni bezle değiştiriyorum ve üstünü tekrar giydiriyorum, işte şimdi altın tertemiz oldu” şeklinde yaptığınız eylemleri sırasıyla anlatın. Bunun gibi yapılan paralel konuşma, ebeveynlerin bebeklerinin yaptıklarını dile getirdiklerinde gerçekleşir. Örnek olarak; sen şimdi sebzeni yiyorsun, yanında da suyunu içiyorsun” gibi bebeğinizin yaptığı aktiviteleri sıralayın. Uygulanacak olan bu teknikler, sözcüklerin bebeklerin hayatına girmesini ve bir anlam ifade etmesini sağlar.

Dikkatin ortak olmasına dikkat edin

Ortak dikkat hem bebeğin hem de ebeveynin aynı şeye aynı anda odaklanmalarıyla gerçekleşir. Bu nedenle iletişim sırasında bebeğin ilgisinin anlattığınız aktivitede veya nesnede olmasını beklemek veya o noktaya işaret etmek gerekebilir. Yapılan çalışmalar ortak dilin kullanılmasının bebeğin dil gelişimini desteklediğini ortaya koymuştur.

Bebek (çocuk) odaklı konuşun

Bebeklerle kurulan iletişim, yetişkinlerle kurulan iletişime göre daha basit, daha farklı ve daha vurguludur. Bu yöntem bebek (çocuk) odaklı konuşma veya bebeğe (çocuğa) yönelik konuşma olarak adlandırılır ve bebek dil gelişimi için önemlidir. Bu iletişim biçiminin özelliklerinden bazıları ise şöyledir:

• Kısa cümlelerden oluşur ve dilbilgisi açısından sınırlıdır.
• Abartılı vurgu ve tonlama içerir.
• İfadeler ve sözcükler arasında uzun duraklar bırakılır.
• Sözcükler sürekli tekrar edilir.
• Sözcük içerisinde yer alan ünlü harfler uzatılır.
• Gerçekte olmayan bazı uydurma sözcükler içerir.
• Orada bulunan şeylerle ilgilidir.