Hamilelik psikolojisi

Ne kadar hazır olsak da, anne olacağımızı anladığımızda bizim için de yeni ve kaygılı bir süreç başlar. Kadın doğururken, anneliğe doğar bir anlamda da. Bu yeni süreç kimi için çok zorlayıcıdır. Hamilelik psikolojisi ve doğum kaygılarıyla hakkında Uzm. Psk. Nurhak Sönmez’e kulak verelim.

Çocuğu olsun ya da olmasın, çocuk sahibi olmayı istesin ya da istemesin herkesin ebeveyn olmayla ilgili bir fikri vardır, bir anlığına da olsa nasıl bir şey olacağını aklından geçirmiştir belki de. Kimilerinin ebeveynlikle ilgili hikayeleri daha nettir. Kaç çocuk sahibi olmayı istediklerinden çocukların isimlerine kadar bellidir. Kimileri içinse zaman zaman akla gelen, belki kucakta bir bebek görüntüsü ya da çocukla oyun oynama anı vardır veya günün birinde ebeveyn olma düşüncesinden ibarettir sadece. Çoğu zaman da ebeveyn olmayla ilgili hayaller, beklentiler, istekler bilinç dışıdır. Çift, çocuk sahibi olmaya karar verdiğinde ya da kadın hamile olduğunu öğrendiğinde tüm bu hayaller, beklentiler, istekler bilince gelir ve fark edilir olmaya başlar. Aslında bu yolculuk her ne kadar iki kişilik bir serüven olsa da biz bugün annelik serüveninden konuşalım, babalara da başka bir yazıda yer verelim.

Biz terapistler psikoterapi seanslarında bu serüvenin çoğu zaman tanıkları oluruz. İster planlı olsun ister beklenmedik bir anda başlasın, bu serüven beraberinde pek çok duygu ve düşünceyi getirir. Anne olma arzuları-korkuları, nasıl bir anne olunacağıyla ilgili hayaller, doğum korkuları, bebekli yaşama nasıl adapte olunacağıyla ilgili endişeler, 2 kişi olmaktan 3 kişi olmaya geçiş, kendi bebekliği-çocukluğuyla ilgili meraklar, yeterli bir anne olup olamadığına dair sorgulamalar, artan sorumluluklarla baş etme konusunda kaygılar, eşi ihmal etme kaygıları ve daha niceleri…Bunların hepsi hamilelik psikolojisi ile ilgili doğal bir süreç. Bu duygu ve düşünceleri dillendirmek kimi zaman pek de kolay bir iş değildir. Terapi odasının mahremiyeti ve güvenli ortamı tüm bunları konuşulabilir kılar.

Annelik serüveni özeldir

“Annelik” kadının yetişkin hayattaki kimliğinin önemli bir parçasıdır, hamilelikle birlikte başladığı sanılır ama aslında tohumları çok uzun zaman önce atılmaya başlanmıştır. Kız çocuk olarak anneyi taklit edip model almayla başlar. Ergenlikle birlikte beden ve hormonlar da işin içine girer. Yetişkinlikte karşı cinsle duygusal bağ kurma ve aile kurma düşünceleriyle birlikte tıpkı bebeğin fiziksel olarak doğumu gibi kadın da annelik kimliğine yavaş yavaş doğar. Bütün anneler benzer yollardan geçerler ama tıpkı aynı problemin çözümüne giden farklı yollar olduğu gibi her annenin annelik serüveni de biricik ve özeldir. Bu evrensellik ve beraberindeki öznellik annelik deneyimini daha da eşsiz kılar. Bütün anneler tarafından paylaşılan ortak noktalar deneyimlerin paylaşılmasına fırsat verirken yalnız olma duygusunun ve kaygıların üstesinden gelmeye yardımcı olur. Bununla birlikte her annenin bebeğiyle kurduğu bağın, hayallerin farklılığı, her anne-bebek ikilisinin farklılaşan özellikleri de bu deneyimi özelleştirir.

Bu uzun serüveni keyifli hale getirirken zor ve çetrefilli yollar yerine öncelikle kendinize değer vermek ve takdir etmek, kendi duygu ve sezgilerinize açık olmak, sizi zorlayan durumları tanımlamak ve bunlar konusunda sosyal çevrenizden ya da profesyonellerden yardım almak gibi daha kolay çözümleri de olduğunu unutmayın. Gebe psikolojisi her kadında farklıdır. Kendi serüveninizi yaratabilme ve yaşayabilme cesaretini bulabilmeniz dileğiyle…

ANNELİK KAYGILARINDAN KURTULMAK İÇİN İPUÇLARI

• Kendinizi özellikle başlangıçta bilmediğiniz topraklarda bilmediğiniz bir dili konuşmaya çalışıyor gibi hissedebilirsiniz ve bu sizi kaygılandırabilir. Doğum korkusu yaşamanıza gerek yok. Unutmayın ki bütün anne adayları ve anneler benzer yollardan geçiyor, yani yalnız değilsiniz ve yaşadığınız duyguların hemen hemen hepsi bu yeni durumu anlama ve adapte olmayla ilgili normal duygular.
• Bilgi çağında yaşıyoruz, birçok bilgiye ulaşmak artık eskisinden daha kolay ve bilmek insana kendini güvende hissettirebilir. Hamilelikte korku yaşayabilir ve kendinizi annelikle ilgili sürekli araştırıp okurken bulabilirsiniz ama unutmayın annelik en çok da sezgiseldir. O yüzden günün sonunda bilginin yanı sıra sezgilerinize ve bebeğinizle kurduğunuz ilişkiye güvenin.
• Bu bir takım çalışması. Takımın diğer üyesi eşinizi de sürece dahil etmekten çekinmeyin.
• Sizi zorlayan duygularınızı, kafa karışıklıklarınızı güven duyduğunuz aile üyeleri ve dostlarınızla paylaşmaktan çekinmeyin. Güvenli bir ilişkide duyguları paylaşmak iyi gelecektir. Kendinize karşı eleştirel değil kabullenici olun. Unutmayın ki bu yeni bir rol, yeni bir kimlik ve siz de bu yeni rolü-kimliği öğreniyorsunuz.