Çocukluk dönemi aşıları

Vücuda zayıf ya da ölü mikropların enjekte edilmesiyle yapılan aşılar bebeğinizin veya çocuğunuzun bağışıklık sistemini hastalıklara karşı hazırlar. Hastalıklarla ilgili verdiğimiz bilgilerle ve Sağlık Bakanlığı’nın aşı çizelgesine dayanarak hazırladığımız güncel çocukluk dönemi aşıları bilgileri çocuğunuzun aşılarını takip etmenizi kolaylaştıracak.

Çocukluk dönemi aşıları, bebek ve çocukların ciddi hastalıklara karşı bağışıklık sistemlerini hazırlayarak koruma geliştirmelerini sağlar. Bebeklere vurulan aşılar çeşitli hastalıkların zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroplarını bebeğinizin vücuduna enjekte ederek bağışıklık sistemi harekete geçirilir. Vücudu bu mikroplarla mücadele eder, onları yok eder ve ilerisi için hatırlar. Böylece bu hastalıklarla karşılaştığında bağışıklık sistemi onları daha kolay tanıyarak savaşır. Bebeklerde aşı takvimi önemlidir, düzenli takip gerektirir.

Aşıyla enjekte edilen mikroplar bebeğinizi hasta etmez, enfeksiyona sebep olmaz; bağışıklık sisteminin hastalığı öğrenmesi için vücuda zarar veremeyecek hale getirilir. Aşıların zararları yoktur ancak yüksek ateş, döküntü, iğne yapılan noktada şişlik ve kızarıklık gibi geçici yan etkiler oluşabilir. Bu etkilerin oluşması halinde doktorunuzla iletişime geçebilirsiniz.

Çocukluk dönemi aşıları çizelgesinde de görebileceğiniz gibi bazı aşılar bir dozdan fazla ve zamana yayılarak yapılır. Bunun nedeni, bazı hastalıklara karşı yeterli bağışıklık oluşturmak için bir dozdan fazla alınması gerektiğidir. Ayrıca bazı aşıların koruması zamanla azalabilir, bu tip aşıların standart dozuna ek olarak pekiştirme aşısı yapılır.

Hepatit B Aşısı

Hepatit B aşısı, bebeğinize Hepatit B virüsünün sebep olabileceği karaciğer hasarına ve karaciğer yetmezliği riskine karşı koruma sağlar.

Bebeklere Hepatit B virüsü annenin virüsü taşıması durumunda doğum esnasında veya virüsü taşıyan herhangi biriyle yakın temasla bulaşır.

Hepatit aşısı doğumda, 1. ve 6. ayda olmak üzere üç doz olarak yapılır.

Verem Aşısı (BCG Aşısı)

Bebeklerde verem aşısı, verem mikrobunun başta akciğerleri olmak üzere omurilik, böbrekler ve beyin gibi başka organlarını da etkilemesinin önüne geçilmesi için yapılır.

Verem mikrobu yaygın olarak solunum yoluyla bulaşır. Öksürük veya hapşırma yoluyla havaya saçılan mikrobun solunması yeterlidir. Bebekler ve çocuklar bu mikrobu birbirlerinden değil, yetişkinlerden kaparlar. Küçük yaştakilerin öksürüğü, mikropları havaya salmak için yeterince güçlü değildir.

Bebek verem aşısı sadece 2. ayda tek doz olarak yapılır. Verem aşısı sonrası bedene son derece kuvvetli bir mikrop enjekte edildiği için yan etkiler görülebilir. Bazen de aşıdan 1-2 ay kadar sonra sol koltuk altında ya da omuzda, boyuna yakın bölgede fındık büyüklüğünden ceviz büyüklüğüne kadar oluşan bir kitle görülebilir. Bu aşının yaptığı lenf bezi büyümesidir. Tedavi gerektirmez, kendiliğinden bir süre sonra geçecektir.

Beşli Karma Aşı (DaBT, İPA ve Hib Aşısı)

Beşli karma aşı bebeğinizi difteri, tetanoz ve boğmaca (DaBT), İnaktif Polio (İPA) ve Hemofilus Influenza Tip B (Hib) hastalıklarına karşı korur.

• Difteri, ateş, halsizlik, boğaz ağrısıyla başlayarak güç nefes alma, beslenme bozukluğu ve yutma zorluğuyla kendini gösterir. Enfeksiyon ilerlerse kalp yetmezliği, felç ve nadiren ölüme neden olmaktadır.
• Tetanoz yoğun ve sancılı kas kasılmaları, nöbet ve felce sebep olan bir enfeksiyon hastalığıdır. En yaygın belirtisi çene kasının kasılarak ağzı açmayı, nefes almayı ve yutmayı zorlaştırmasıdır.
• Boğmaca, yeme, içme, hatta nefes almayı engelleyecek yoğunlukta öksürük ataklarına sebep olarak zatürre, beyinde hasar ve nadiren ölüme kadar ilerleyebilen bulaşıcı bir hastalıktır.
• Çocuk felci (inaktif polio), boğaz ve bağırsakta yaşayan polio virüsünün sinir sistemine saldırmasıyla ortaya çıkan ve geneli bacaklarda olmak üzere kısmi felce yol açan bulaşıcı bir hastalıktır. İki çeşit polio aşısından İPA, yani inaktif polio aşısı, koldan, karma aşıyla birlikte yapılır.
• Hib (Hemofilus influenza tip B), bebeklerde ve çocuklarda vücudun farklı bölgelerinde enfeksiyonlara sebep olan bir hastalıktır. Bir bakteri çeşidinin neden olduğu Hib hastalığı ilerlediği takdirde menenjit, zatürre, boğaz enfeksiyonu gibi ciddi hastalıklara dönüşebilir.

Bu beş hastalığı kapsayan beşli karma aşı, takvime göre bebeğin doğumdan sonraki 2, 4 ve 6. aylarında yapılır. 18. ayda pekiştirme aşısıyla birlikte dört dozla tamamlanmış olur. Karma aşıların yan etkileri her aşı gibi olabilir.

Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA Aşısı)

Pnömokok aşısı, Streptococcus Pneumoniae bakterisinin sebep olduğu pnömokok enfeksiyonuna sebep olur. Pnömokok, ilerlelediği takdirde zatürre, menenjit, orta kulak iltihabı, sinüzit gibi tehlikeli çocuk hastalıklarına dönüşebilir.

Hastalık yakın temas, öksürme ve hapşırma yoluyla yayılır. Enfeksiyonun bulaşması halinde menenjit ve zatürre gibi hastalıklar birkaç gün içinde gelişebilir.

Pnömokok aşısı 2, 4 ve 6 aylarda; pekiştirme aşısı da 12. ayda yapılır. Toplam dört dozda aşı süreci tamamlanır.

Kızamık, Kızamıkçık ve Kabakulak Aşısı (KKK Aşısı)

KKK aşısı eskiden çocuklar arasında fazlasıyla yaygın olan kızamık, kızamıkçık ve kabakulak hastalıklarına karşı korumak için uygulanır.

• Kızamık hastalığı, bebeklerde ve çocuklarda ateş, döküntü, öksürük, burun akıntısı ve gözlerde kızarıklık ile kendini gösterir. Hastalığın ilerlemesi halinde kulak iltihapları, ishal, zatürre ve beyin hasarına yol açabilir. Hastalığı taşıyan bir başkasının havaya öksürmesi veya hapşırması, hastalığın solunumla yayılmasına sebep olur.
• Kızamıkçık virüsü, orta dereceli ateş, baş ağrısı, gözlerde kızarma, tükürük bezlerinde şişme, öksürük ve burun akıntısıyla belirti gösterse de bazı vakalarda hiç belirti göstermeyebilir. Kızamıkçık birkaç hafta içinde iyileşebilse de, iyileşmediği durumlarda artrit (eklemlerde ağrı ve şişme), kanama problemleri ve beyin enfeksiyonlarına yol açabilir.
• Kabakulak hastalığı suratın şişmesi, ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, halsizlik ve iştahsızlıkla kendini gösterir. Hastalık ilerlemesi durumunda menenjit, sağırlık ve ergenliğe giren erkek çocuklarda testis iltihabına dönüşebilir. Tükürük (aynı bardaktan içmek gibi), hava (öksürük, hapşırma) ve temas yolula bulaşabilir.

KKK aşısı, ilki 12. ayda, pekiştirmesi ilk öğretim 1. sınıfta olmak üzere iki doz uygulanır.

Dörtlü Karma Aşı (DaBT – İPA)

DaBT – İPA – Hib aşısının devamında, difteri, tetanoz ve boğmaca (DaBT) ve İnaktif Polio (İPA) için uygulanan aşıdır. Dörtlü karma aşı olarak da bilinir.

DaBT – İPA aşısının temel dozları Hib hastalığının da da dahil olduğu DaBT – İPA – Hib beşli karma aşısı ile tamamlanmıştır ve ilköğretim 1. sınıfta sadece pekiştirme aşısı yapılır.

Oral Polio Aşısı (OPA Aşısı)

OPA, Oral Polio Aşısı, çocuk felci (Polio) hastalığına karşı, IPA’nın aksine koldan değil ağızdan uygulanır.

Oral Polio Aşısı, bebeğinizin doğumundan sonraki 6 ve 18. aylarda yapılır.

Hepatit A Aşısı

Hepatit A aşısı, bebeğinize Hepatit A virüsünün sebep olabileceği karaciğer yetmezliğine karşı korur. Hepatit A virüsünün yarattığı sonuçlar Hepatit B kadar ciddi ve tehlikeli olmasa da dikkat edilmesi gerekir.

Hepatit A virüsü genellikle hijyenik olmayan koşullar altında yayılır. Kirlenmiş yiyecek ve içeceklerle temas etme durumun da virüs kapılabilir. Genellikle kreşlerde ve birlikte oynayan çocukların olduğu yerlerde görülür.

Hepatit A aşısı tabloya göre bebeğinizin doğumunu takip eden 18 ve 24. aylarda yapılır.

Suçiçeği Aşısı

Suçiçeği aşısı, son derece yaygın olan ve insandan insana çok hızlı bulaşan su çiçeği hastalığına karşı yüzde 90 koruma sağlar. Bazı çocuklar aşıdan sonra da su çiçeği hastalığını yakalanabilirler ancak birkaç kabarcık ve hafif ateşle atlatırlar.

Suçiçeği hastalığı geçirmekte olan çocukların vücudunda kızarıklık ve içi su dolu, kaşıntılı kabarcıklar oluşur. Hastalığı geçirmekte olan çocuk yaklaşık bir hafta evinde dinlenmeli ve toplu yaşam alanlarından uzak tutulmalıdır.

Suçiçeği aşısı tek doz olarak sadece 12 ayda uygulanır.

Erişkin Tipi Difteri ve Tetanoz Aşısı (Td Aşısı)

Td aşısı, çocukların daha ileriki yaşlarınca tetanoz ve difteri hastalıklarından korunması amacıyla uygulanır. Difteriye sebep olan bakteri, boğaz ve burunda kalın ve cansız bir doku oluşturur. Hafif belirtileri olsa da daha ciddi vakalarda kalp, böbrek ve sinirler hasar görebilir.

Td aşısı, çocuklar ilk öğretim 8. sınıfta tek bir pekiştirme dozu olarak yapılır.

Yukarıda belirttiğimiz çocukluk dönemi aşıları bir aşı takvimi üzerinden takip edilirse aşıların kontrolü ve zamanın takibi daha kolay sağlanacaktır. Bu konuda sizin için hazırladığımız aşı takvimini kullanabilirsiniz.