Hamilelikte yapılması gereken testler

Hamilelik, anne olma yolculuğunun en heyecanlı ve zorlu anlarındandır. Bu yolculuğun sonunda bebeğini sağlıklı şekilde kucağına almak isteyen her anne adayı için hamilelikte yapılması gereken testler hayati önem taşır.

Uzmanların birçoğu sağlıklı bir bebek sahibi olabilmek için hamileliğin planlanması ve bu plan dahilinde gebelik öncesi de bazı testlerin yapılması gerektiğini belirtiyor. Ancak her hamilelik plan dahlinde gerçekleşemeyebiliyor. İşte bu nedenle hamileliğiniz planlanmadan gerçekleştiyse de gerekli testlerin bir an önce yapılması önemli. Bu testler hamilelik süresince hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı hakkında önemli ipuçları verecektir.

Peki, hamilelikte hangi haftalarda hangi testler yapılmalıdır? Şimdi gelin bu testleri detaylarıyla inceleyelim.

Hamilelik Öncesi Yapılması Gereken Testler

• Rutin biyokimya testleri (kalsiyum, demir, potasyum, kolesterol, ürik asit, klor, sodyum, üre gibi..)
• Kan sayımı (Hemogram)
• IGM – İGG testi ve TORCH taraması
• Hepatit ve HIV testleri
• Varsa; kronik, genetik ve cinsel hastalıklarla ilgili testler
• Genetik anomali ve akraba evliliği – hamilelerde genetik testler

Hamileliğin İlk Haftasında Yapılacak Testler

Hamileliğin ilk haftasında genel olarak jinekolojik muayene ve ultrason görüntülemesi yapılır. Testlerin çoğu anne adayına yapılsa da baba adayına da bazı testler yapılabilmektedir. Eğer son bir yıl içerisinde Pap smear testi yapılmadıysa ilk önce bu test yapılır. Doktorunuz tansiyon, şeker gibi hastalıklarınızın olup olmadığını kontrol etmek için rutin bir kontrol yapar. Hem gebelik öncesi hem de gebeliğin ilk haftasında yapılması gereken testler ise şöyledir:

• Hemogram (Tam Kan Sayımı) ve tam idrar testi
• CMV enfeksiyonun taraması
• TSH (Hipotroidi – tiroit bezi fonksiyonlarının değerlendirilmesi)
• Rubella IgM – IgG (Kızamıkçık)
• Toksoplazma IgM ve IgG
• HCV
• Hepatit B için HBSAg
• HIV
• HbA1C testi
• Sfiliz (frengi) için VDRL testi
• Biyokimya testleri (kolesterol, böbrek, karaciğer vb.)

Gebeliğin birinci ayında eğer gebelik öncesi testler yapılmadıysa öncelik bu testlere verilir. Aynı zamanda ultrason takibi ve yapılacak aşıların kontrolü gerçekleştirilir.

Hamileliğin İlk Üç Ayında Yapılması Gereken Testler

İlk üç aylık dönemde yapılması gereken testlerin başında ikili tarama testi gelmektedir. Bu testle bebeğin ense kalınlığı ve ölçüleri değerlendirilir. Ayrıca anne adayından alınan kan örneği ile PAPP-A (hamileliğe özgü plazma proteini-A) ve Beta HCG (hamilelikte salgılanan hormon) değerleri incelenir. Bu test özellikle 11 ila 14. haftalarda yapılmalıdır. Bunun nedeni, testin bu zaman aralığında en iyi sonucu vermesidir. Ultrason ve kan testi de yine bu dönem içerisinde yapılmalıdır. Yapılacak olan ikili testte Trizomi 21 (Mongolizm) ve Trizomi 18 testi (Down sendromu gibi genetik bulguların belirlenmesinde kullanılan test) uygulanır. Bunun yanı sıra bebeğin burun kemiğinin uzunluğuna da bakılır. Bebekte burun kemiğinin olmaması veya kemiğin kısa olması durumu down sendromuna bir işaret olabilmektedir.

Hamileliğin İkinci Üç Aylık Döneminde Yapılacak Testler

Hamileliğin 16 ile 20. haftaları arasında yapılması gereken testler; üçlü ve dörtlü tarama testleridir. Üçlü tarama testi down sendromunun belirlenmesinin yanı sıra Nöral Tüp Defekti görülme olasılığını da saptamaktadır. Bununla birlikte bu testle Beta HCG, AFP ve serbest estriol (uE3) düzeyleri de incelenir.

Üçüncü ayda yapılacak testler ise şöyledir:

• Kan sayımı (Hemogram takibi),
• Ultrason takibi (USG),
• İkili test,
• Genetik hastalık tespiti için CVS testi (gerektiğinde),
• Üçlü test,
• Gecikmiş vakalarda dörtlü test,
• Gerekli görüldüğü durumlarda amniyosentez.

Hamileliğin 18- 21. Haftalarında Yapılacak Testler

18 ile 21. haftalar arasında ileri düzey ultrason muayenesi yapılmaktadır. Bu sayede bebeğin parmaklarının şekli ve yapısıyla organlarının ölçümü ve iç organ gelişimi izlenir.

Bebeğin beyin ve omurilik yapısı 16. haftada tamamlandığında, detaylı ultrason taraması 18. haftadan sonra yapılmaktadır. Bu taramada bebeğin tüm organ gelişimi incelenir.

Hamileliğin 24-28. Haftalarında Yapılacak Testler

Bu dönemde anne adayında gebeliğe bağlı diyabetin olup olmadığını tespit edebilmek için test yapılmaktadır. Test sonucunda şeker düzeyi 100-120 mg sınırından fazla ve kan şekeri 140 mg’ın üzerinde ise anne adayında 100 gramlık glikoz testi uygulanır. Aynı zamanda anne adayına bebeğin beslenme düzeyini ölçmek amacıyla doppler testi de önerilmektedir.

24. haftadan sonra halk arasında gebelik zehirlenmesi yani preeklampsi riski olabilmektedir. Bu nedenle anne adayına bu riskin değerlendirilmesi de yapılmaktadır. 24-28. haftalar arasında ultasonografi yardımıyla bebeğin amniyon sıvısı incelenirken, biyofizik profil değerlendirmesi ile bebeğin baş ve bacak ölçümünün yanı sıra gelişimi de takip edilir.

Hamileliğin 5 ve 6. Ayında Yapılacak Testler

• Doppler USG,
• İkinci düzey detaylı utrason,
• OGTT (şeker yükleme testi).

Hamileliğin Son Üç Aylık Döneminde Yapılacak Testler

Son üç dönemde yapılan ve en önemli ölçüm aracı olarak değerlendirilen Non Stress Test’i (NST) hem bebeğin kalp atışlarını hem de erken doğum risk belirtilerini göstermektedir. Bu testte bilgiler anne adayının karnına yerleştirilen iki sensör sayesinde alınır ve hamileliğin gidişatı hakkında önemli bilgiler vermektedir.

Bu dönemde yapılması gereken testler ise şu şekildedir:

• Gerekli görüldüğü durumlar kan uyuşmazlığı testi,
• USG (Ultrason) ile takip,
• NST.